Honderd kilometer boven het aardoppervlak ligt een onzichtbare grens: de rand van de ruimte. Dit is de Karmanlijn, de grens tussen de atmosfeer van onze planeet en wat daarachter ligt. Wat is er nodig om die lijn over te steken?
Het lanceren van nuttige ladingen in de ruimte is een zeer moeilijke taak, historisch gezien zijn raketlanceringen het spreekwoordelijke 'zwaard in ploegschaar' Raketten die werden ontworpen om atoomkoppen te vervoeren, sturen nu satellieten en sondes het zonnestelsel in. Ironisch genoeg is het een van de weinige prestaties van de mensheid die niet in de natuur voorkomt.
Het internationale ruimtestation is ongetwijfeld de parel in de kroon van de lage baan om de aarde; observatiepost, onderzoekslaboratorium en klaslokaal. Maar er zijn ook vele andere objecten in een baan om de aarde die nog belangrijker zijn voor ons dagelijks leven; het leveren van communicatie, weerobservatie, wereldwijde plaatsbepaling en middelenbeheer, de lijst groeit elk jaar.
Onze zeevarende natuur heeft zich goed vertaald naar het ruimtetijdperk, op zoek naar het onbekende op zoek naar rijkdom van de een of andere soort. Terwijl Europa en Azië hun interesse in de maan voortzetten, hebben de Verenigde Staten en NASA hun zinnen gezet op niets minder dan bemande missies naar Mars. Kunnen ze erin slagen om van wal tot wal te gaan op de gevaarlijkste van alle onbekende zeeën, de diepe ruimte.
Terwijl de laatste successen en mislukkingen komen en gaan blijft Mars haar geheimen prijsgeven. Onzichtbare wolken worden onthuld met ultraviolet licht en de zoektocht naar de bron van methaan gaat door met ExoMars. Nu we ons voorbereiden om mensen op de rode planeet te laten landen, is er komen één ding; er lang blijven is iets anders, kunnen we deze planeet echt veroveren?
Ons zonnestelsel is enorm, van onze eigen ster de zon tot de aarde is bijna 150 miljoen kilometer of 1 Astronomische Eenheid. Jupiter is 5,2 AU ver weg en Pluto tot 48AU, het zonnestelsel strekt zich veel verder uit in de interstellaire ruimte. Wij mensen kunnen die afstand nog niet afleggen, maar we kunnen wel onze robots en sondes in onze plaats sturen, en de resultaten zijn verbluffend.
De vraag rijst vaak of de kosten van ruimteonderzoek het echt waard zijn? Kan het geld beter elders worden besteed. Als dat zo is moet er één ruimteprogramma blijven. Het planetaire defensieprogramma, om een asteroïde te lokaliseren en af te buigen zodat hij de aarde niet raakt en onze beschaving vernietigt, want bij de laatste telling waren er 15.000 mogelijke gevaarlijke kandidaten dicht bij de aarde.
Voor een instrument dat pas in de 17e eeuw werd ontwikkeld, heeft de telescoop een lange weg afgelegd. De nieuwste versie van de eens zo bescheiden telescoop zal nog veel verder gaan - en ons steeds dichter brengen bij het eerste licht dat ooit het heelal waarin wij leven overspoelde.
Sterren zijn een beetje zoals mensen. Ze kunnen warm of koud zijn, ze zijn er in allerlei vormen en maten... en, laten we eerlijk zijn, ze kunnen schemerig of helder zijn. En recente ontdekkingen suggereren dat er alleen al in ons sterrenstelsel, de Melkweg, meer dan 200 miljard sterren zijn. Wat zijn deze burgers van de nachtelijke hemel eigenlijk?
Misschien had die Amerikaanse politicus gelijk. Er zijn inderdaad dingen waarvan we weten dat we ze niet weten. Zo weten we bijvoorbeeld kosmologisch gezien dat we niet veel - en zeker niet genoeg - weten over twee van de blijvende mysteries van het heelal. Donkere materie en donkere energie. Het is dan ook geen wonder dat wetenschappers zoveel grijze massa en energie steken in het uitzoeken van zoveel mogelijk informatie.
